Inhoud
Brexit – The uncivil war zou vaste kost moeten zijn voor iedere campaigner in opleiding en zelfs wanneer je jezelf als een ruim ervaren campagnemens ziet, dan is dit ook echt een aanrader. Niet alleen om de context van de Brexit campagne en het referendum beter te kunnen plaatsen, maar ook om te zien hoe framing het grootste wapen in deze onbeschaafde oorlog is geweest en een ware splijtzwam is geworden van de Britse samenleving.
The elephant in the room
Al sinds de aankondiging van het Brexit referendum, riep ik al dat de “vote leave” kant van stemmend Groot Brittanië een zeer ruime kans had het referendum te winnen. Niet omdat ik er in geloofde dat de Engelsen zo nodig uit de EU wilden stappen (het grootste deel van de bevolking had geen idee wat het EU lidmaatschap nou eigenlijk inhield), maar wel omdat er iets anders speelde dat uiteindelijk van grote invloed zou zijn op het resultaat van het referendum.
In de jaren, dat wij er woonden was er een ding pijnlijk duidelijk. Engeland is een land, dat ondanks de enorme potentie, door de hang naar oude gebruiken en het vasthouden aan het eeuwenoude klassensysteem, kansen laat liggen en een steeds groter wordende groep, aan de onderkant van de samenleving, structureel negeert.
Deze “elephant in the room” was duidelijk aanwezig, maar iedereen liep er omheen en het werd kundig onder het tapijt geschoven. Deze groep wilde verandering, zij wilden gehoord, gezien en geholpen worden, maar de verandering kwam maar niet.
Take BACK control
De aankondiging van het referendum kwam en ik zag voor deze groep een uitgelezen mogelijkheid om hun kans te pakken. Door Brexit te kiezen, wilden zij verandering teweeg te brengen, maar in mijn ogen ging het hen niet om Brexit. Ik durf zelfs te beweren, dat wanneer ze niet tot de “onzichtbare” groep van de samenleving hadden behoord, issues als immigratie of de gezondheidszorg ook niet zulke grote motiverende redenen waren geweest om Brexit te stemmen.
Het ging ze erom gezien en gehoord te worden en verandering te creëren, die hen het gevoel had zeggenschap te hebben. Ik was niet de enige, die zich ervan bewust was. De Vote Leave campagne was zich er niet alleen bewust van, maar heeft er ook nog eens handig gebruik van gemaakt.
Door immigratie aan te halen, de o-zo-geliefde NHS en de “last” van immigratie als focuspunten te gebruiken en te beweren dat zo’n beetje alles wast op dat moment niet goed liep in Engeland (en waar deze groep de grootste gevolgen van ondervond) terug te voeren was op het EU lidmaatschap. Met als gevolg dat deze groep geloofde zichzelf te kunnen redden door voor Brexit te kiezen.
Wat begon met de slogan “Take control” werd “Take back control” om het gevoel te wekken, dat het EU lidmaatschap hen iets had ontnomen en niets voelt beter, dan dat wat je verloren hebt terug te nemen.
Framing als campagnewapen
Ik zou nog uren door kunnen schrijven over wat dan wel een representatieve weergave was geweest van de Britse werkelijkheid. Dat door de echte oorzaak, die ten grondslag ligt aan de problemen in de onderste lagen van de Britse samenleving, te benoemen de uitkomst heel anders was geweest, maar dat is niet de boodschap van deze blog.
Wat ik hiermee wel wil laten zien, is dat camp leave gewoon heel slim (maar niet ethisch verantwoord) gebruik heeft gemaakt van “framing”. Simpele boodschappen, die op de heersende emotie het gevoel van hoop bij de doelgroep heeft gecreëerd. Dat ze daarmee de Britse samenleving mogelijk een crisis in zouden storten, die als ze niet opletten zijn weerga niet zal kennen was “bijzaak”. Het zure is dat juist de groep, die hoopt hun situatie dacht te verbeteren, het grootste slachtoffer van de situatie dreig te worden.
Het is met recht een onbeschaafde oorlog gebleken, waarin framing het grootste wapen is geweest.
